Việt Nam là quốc gia đứng đầu thế giới về SX và XK cà phê vối (Robusta) và đứng thứ hai thế giới về SX và XK cà phê nhân (chỉ sau Brazil). Tuy nhiên phần lớn cà phê của chúng ta đều xuất bán xô với giá không cao. Một trong những nguyên nhân chính dẫn tới tình trạng trên là SX cà phê của VN chủ yếu ở các hộ riêng rẽ, chưa được quản lý chất lượng. Để cải thiện tình trạng trên, Bộ NN&PTNT đã ban hành Quy trình thực hành SX nông nghiệp tốt (VietGAP) cho cà phê; đây là các nguyên tắc, nội dung, phương thức quản lý và thực hành SX, thu hoạch, chế biến, bảo quản và kinh doanh cà phê.
Gia Lai là tỉnh trồng cà phê trọng điểm của cả nước, toàn tỉnh có khoảng 78.000 ha cà phê, trong đó 76.000 ha cà phê cho thu hoạch, sản lượng khoảng 187.000 tấn. Tuy nhiên do chủ yếu được SX theo phương thức truyền thống tại nông hộ nên việc tiếp cận với các thị trường có yêu cầu cao về chất lượng, giá bán cao và bền vững là rất khó. Để giúp nông dân thay đổi tập quán canh tác cũ sang SX cà phê theo tiêu chuẩn VietGAP, góp phần phát triển diện tích SX cà phê được chứng nhận, nâng cao thương hiệu cà phê trên địa bàn tỉnh Gia Lai..., Cty CP Công nông nghiệp Tiến Nông phối hợp với Sở NN&PTNT Gia Lai, cụ thể là Chi cục Quản lý Chất lượng nông lâm sản & thủy sản thực hiện mô hình “SX cà phê bền vững theo tiêu chuẩn VietGAP”. Mô hình gồm 12 hộ gia đình tham gia trên diện tích canh tác 20ha. Đây là mô hình nhằm đảm bảo sự phát triển bền vững lâu dài về hiệu quả kinh tế, an toàn thực phẩm, truy nguyên nguồn gốc, phúc lợi xã hội, bảo vệ môi trường SX đối với cây cà phê. Cuối tháng 11/2014, tại xã Chư Á, TP Pleiku (Gia Lai) đã diễn ra buổi tổng kết và đánh giá hiệu quả SX cà phê bền vững theo tiêu chuẩn VietGAP. Các đại biểu đã nghe báo cáo kết quả mô hình của Chi cục Quản lý Chất lượng nông lâm thủy sản & thủy sản và đánh giá thực tế tại vườn cây.
Với 20ha cà phê tham gia mô hình, dự kiến sản lượng đạt 100 - 110 tấn nhân, cây cà phê được trẻ hóa, có trái chín đồng đều. Theo đánh giá của các đại biểu thì mô hình sẽ cho năng suất khoảng 120- 150 tấn cà phê nhân vào năm 2015. Mô hình canh tác cà phê bền vững theo tiêu chuẩn VietGAP đã thực sự đem lại hiệu quả cho người trồng. Theo đánh giá của người dân, việc bón phân và sử dụng thuốc BVTV đúng quy trình đã giảm được 5% tổng chi phí đầu vào. Quan trọng hơn kiến thức của người SX về bảo vệ môi trường, bảo vệ sức khỏe người lao động, an toàn trong SX đã được nâng cao rõ rệt sau khi nắm bắt thực hiện theo quy định. Nông dân tham gia mô hình có ý thức rõ rệt trong việc bảo vệ nguồn nước và quản lý rác thải, tập quán canh tác đã thay đổi theo hướng khoa học hơn. Họ đã ý thức được SX và thu hoạch cà phê đúng tiêu chuẩn là rất cần thiết, nhờ đó, chất lượng hạt nhân được nâng cao. Đây là cơ hội để sản phẩm của người nông dân có thể tiếp cận, đàm phán với các nhà xuất khẩu, chế biến, rang xay được bán với giá cao hơn so với sản phẩm thông thường chưa được chứng nhận.
Mô hình cà phê bền vững hứa hẹn mang lại giá trị cao
Nông dân Dương Thành Công (thôn 4, xã Chư Á) có 1,5 ha cà phê tham gia mô hình cho biết: "Những năm trước, tôi SX tự phát và rất mơ hồ về phân bón. Từ khi tham gia mô hình, được sự quan tâm của Sở NN&PTNT Gia Lai và cán bộ kỹ thuật của Cty Tiến Nông về tận vườn hướng dẫn nên vườn cây phát triển tốt. Dùng sản phẩm phân bón Tiến Nông, vườn cây trẻ lại, năng suất tăng hơn những năm trước, nhiều cành dự trữ cho những năm sau... Những năm trước, vườn cây của tôi chỉ cho năng suất 3,5 - 4 tấn/ha, còn năm nay theo ước tính sẽ được khoảng 5 tấn/ha, năm sau còn cao hơn nữa do có nhiều cành dự trữ". Cùng tham gia mô hình, nông dân Đặng Thái Hòa ở cùng thôn cho biết: “Đưa vườn cây vào tham gia mô hình VietGAP, hiệu quả đạt cao hơn vì có cán bộ kỹ thuật của Cty Tiến Nông về hướng dẫn cách chăm sóc, bón phân. Bên cạnh đó, nhờ Tiến Nông bán phân bón trả chậm nên nông dân “dễ thở” hơn. Ngoài ra, tham gia chương trình VietGAP cho sản phẩm sạch, các Cty thu mua với giá cao hơn cà phê thị trường từ 700 - 1.000 đ/kg...”. Với vai trò là doanh nghiệp đồng hành, cung cấp giải pháp giúp trẻ hóa vườn cà phê, tư vấn kỹ thuật chăm bón và cung ứng bộ sản phẩm dinh dưỡng Tiến Nông chuyên dùng cho cây cà phê tại Gia Lai, đại diện Cty CP Công nông nghiệp Tiến Nông đã báo cáo về quá trình chuyển giao các giải pháp Tiến Nông giúp nâng cao hiệu quả mô hình. Đặc biệt là hướng dẫn các hộ nông dân tham gia mô hình cách sử dụng bộ sản phẩm dinh dưỡng Tiến Nông chuyên dùng cho cây cà phê để đạt năng suất từ 5 - 7 tấn nhân/ha.