Bí thư Thành ủy Vinh thăm quan mô hình ngô nếp tím Fancy 111 tại xã Nghi Ân
Ông Nguyễn Quý Linh, Giám đốc Trung tâm Khuyến nông Nghệ An cho biết: Chỉ trong vòng 5 năm (2011-2015), hệ thống Khuyến nông Nghệ An và các ngành thuộc Sở NN-PTNT Nghệ An đã xây dựng và tham gia phối hợp với Phòng NN-PTNT các huyện, thành, thị triển khai thực hiện tổng cộng 3.113 mô hình.
Đó là ứng dụng tiến bộ kỹ thuật để phát triển sản xuất nhằm giúp các địa phương nhân rộng để giải bài toán thu nhập, một trong 19 tiêu chí xây dựng NTM được Ban chỉ đạo TW đề ra, trong đó phối hợp với các xã xây dựng 477 mô hình thuộc chương trình MTQG xây dựng NTM và 2.636 mô hình từ nguồn kinh phí khác gồm 385 mô hình trồng trọt; 240 mô hình chăn nuôi; 94 mô hình lâm nghiệp; 109 mô hình thủy sản và 1.702 mô hình trang trại, gia trại; 100 lượt mô hình cánh đồng lớn và 6 mô hình cơ giới hóa.
Trong 5 năm qua, hệ thống khuyến nông từ tỉnh đến huyện đã được ngân sách Nhà nước hỗ trợ trực tiếp 28.506 triệu đồng. Trong đó ngân sách tỉnh 18.836 triệu đồng và 9.650 triệu đồng từ ngân sách TW. Nhờ đó, hệ thống Khuyến nông toàn tỉnh đã xây dựng được 282 mô hình khuyến nông trình diễn.
Trong đó, có 147 mô hình trồng trọt với quy mô 330,9 ha và 118 tấn nguyên liệu làm nấm với 2.625 hộ tham gia; 50 mô hình chăn nuôi, quy mô 41.164 con gia súc, gia cầm các loại với 1.256 hộ tham gia; 48 mô hình lâm nghiệp với diện tích 829,2 ha, 1.256 hộ tham gia; 37 mô hình nuôi trồng thủy sản trên diện tích 21,69 ha, 209 hộ tham gia.
Trong 5 năm qua, bên cạnh việc chỉ đạo xây dựng mô hình phát triển SX, nâng cao thu nhập, Trung tâm Khuyến nông Nghệ An còn chú trọng tập huấn lồng ghép, tuyên truyền khuyến cáo và hướng dẫn người dân ứng dụng hiệu quả các tiến bộ kỹ thuật, các quy trình SX VietGAP nhằm tạo ra các sản phẩm tiêu dùng an toàn cho xã hội, chuyển đổi cơ cấu cây trồng vật nuôi, từng bước góp phần nâng cao ý thức cộng đồng về công tác bảo vệ môi trường.
Điều đáng nói là nhờ sự chỉ đạo sát sao và quyết liệt của Sở NN-PTNT, Ban điều phối NTM tỉnh và Trung tâm Khuyến nông nên đội ngũ cán bộ kỹ thuật của các Trạm khuyến nông cấp huyện đã vào cuộc quyết liệt, phối hợp chặt chẽ với UBND các địa phương bám sát và chỉ đạo các hộ dân tham gia mô hình ứng dụng tốt tiến bộ kỹ thuật vào việc thâm canh tăng năng suất cây trồng, vật nuôi chủ lực của địa phương, nhằm gia tăng giá trị sản xuất trên đơn vị diện tích, đồng thời thông qua mô hình giúp địa phương tạo việc làm, cơ cấu lại lực lượng lao động để tăng thu nhập bình quân đầu người, từng bước hoàn thành các tiêu chí về xây dựng NTM.
Theo thống kê của các địa phương, tại 246 xã triển khai mô hình khuyến nông thuộc chương trình mục tiêu quốc gia xây dựng NTM, có 386 mô hình đạt kết quả cao, tổng thu nhập tăng thêm ít nhất từ 10% trở lên và tăng trên 30% so với đầu tư ban đầu.
Điều đáng ghi nhận là bên cạnh công tác tuyên truyền, tập huấn của hệ thống khuyến nông, UBND các xã cũng phối hợp với các tổ chức quần chúng tích cực tuyên truyền vận động nên đã huy động được đông đảo nhân dân tham gia thực hiện mô hình và điều quan trọng hơn chính là các mô hình triển khai đều đem lại hiệu quả cao và có sức thuyết phục cao.
Trong số 20/21 huyện, thành, thị tham gia xây dựng mô hình đều thu được kết quả như mong muốn. Nhiều huyện có số lượng mô hình triển khai nhiều và có tỷ lệ mô hình đạt hiệu quả cao như Diễn Châu, Nam Đàn, Hưng Nguyên, Thanh Chương, Yên Thành, Đô Lương, Nghi Lộc, Tân Kỳ, Anh Sơn...
Điều đáng mừng là ngay cả các xã vùng sâu, vùng xa, vùng đặc biệt khó khăn của các huyện miền núi vẫn thực hiện rất thành công nhiều mô hình. Trong đó huyện Kỳ Sơn 10 mô hình, Tương Dương 20 mô hình, Quế Phong 15 mô hình, Quỳ Châu 10 mô hình và Con Cuông 15 mô hình...
.jpg)
Mô hình trồng rau an toàn tại xã Tam Thái, Tương Dương
Những mô hình đem lại hiệu quả cao tại các huyện miền núi Nghệ An phải kể đến là mô hình 4 ha rau an toàn và hoa tại xã Quế Sơn (Quế Phong) cho năng suất bình quân 80 tạ/ha, thu nhập bình quân 320 triệu đồng/ha; mô hình nuôi vịt bầu Quỳ, tại 2 xã Mường Nọc và Quế Sơn (Quế Phong) với 2.700 con cho thu nhập 540 triệu đồng/năm (tăng 3,8 lần so với đầu tư, tăng 20% so với cách nuôi truyền thống; mô hình trồng chanh leo tại xã Tri Lễ thu nhập bình quân từ 200 đến 250 triệu đồng/ha/năm.
Tại huyện Kỳ Sơn, điển hình nhất là mô hình nuôi lợn đen địa phương và lợn đen sinh sản tại 3 xã Tà Cạ, Hữu Kiệm và Hữu Lập quy mô 148 con tăng 50% so với cách nuôi truyền thống; mô hình nuôi và vỗ béo bò tại 2 xã Huồi Tụ và Chiêu Lưu quy mô 19 con cho thu nhập từ 3-4 triệu đồng/con/tháng, tăng 36% so với cách nuôi truyền thống.
Tại huyện Tương Dương, nổi bật nhất phải kể đến mô hình trồng rau an toàn quy mô 2 ha tại xã Tam Thái, đạt năng suất 14,2 tấn/ha/vụ cho thu nhập 210 triệu đồng/ha/vụ, tăng 110% so với các cây trồng trước đó. Hoặc mô hình trồng chuối tiêu quy mô 3 ha tại xã Thạch Giám cho năng suất 40 tấn quả/ha, thu nhập 140 triệu đồng/ha, tăng 180% so với cây trồng trước đó...
Sau 4 năm triển khai, bước sang năm 2015 đã có 190 mô hình cho hiệu quả kinh tế cao đã được nhân rộng ra đại trà, chiếm 41,76%. Các huyện xây dựng mô hình và nhân rộng nhiều nhất là Đô Lương (22 mô hình); Nghĩa Đàn (21 mô hình); Thanh Chương (21 mô hình); Nam Đàn (18 mô hình); Quỳ Hợp (13 mô hình); Con Cuông (9 mô hình); Hưng Nguyên (9 mô hình)...
Trong đó Diễn Châu là một huyện điển hình. Sau khi mô hình thành công, đã được các xã nhân rộng ra đại trà, thậm chí nhân rộng ra toàn huyện.
Chẳng hạn mô hình trồng dưa hấu, cho năng suất 40 tấn/ha, thu nhập 105 đến 120 triệu đồng/ha/vụ đã được nhân rộng ra 250 ha; mô hình SX lạc giống trong vụ hè thu cho năng suất 2,5 đến 3 tấn/ha đem lại thu nhập 75-80 triệu đồng/ha/vụ cũng được nhân rộng ra toàn huyện. Các mô hình SX dưa chuột, cải bắp thu nhập 100 triệu đồng/ha/năm cũng được nhân rộng ra 229 ha; hoặc mô hình lúa chất lượng cao được nhân rộng 750 ha.
Theo đánh giá của Ban điều phối chương trình MTQG xây dựng NTM tỉnh Nghệ An, để giải bài toán tăng thu nhập bình quân đầu người cho các xã đã đăng ký và đang phấn đấu về đích xã NTM sớm, trong 4 năm qua (2011-2014), các tầng lớp nhân dân và tổ chức chính trị xã hội trong toàn tỉnh đã chủ động xây dựng được 1.886 mô hình SX nông nghiệp và trang trại, gia trại. Trong đó chỉ riêng trang trại, gia trại có tới 1.483 mô hình (trang trại có 420 mô hình và 1.063 gia trại chuyên canh và tổng hợp).
Mô hình nuôi dê sinh sản tại huyện Tương Dương
Hầu hết, các mô hình đều được nghiên cứu, xác định và lựa chọn đối tượng cây trồng, vật nuôi đúng với yêu cầu của thực tiễn đặt ra và đều được áp dụng các tiến bộ kỹ thuật mới để canh tác và chăn nuôi một cách có hiệu quả.
Điều quan trọng hơn là bên cạnh việc ứng dụng các tiến bộ kỹ thuật để nâng cao năng suất, Nghệ An còn chỉ đạo các địa phương kiểm soát nghiêm ngặt vấn đề chất lượng sản phẩm và an toàn cho người tiêu dùng đồng thời khuyến cáo người dân vừa hạn chế và giảm thiểu tối đa các tác động bất lợi của thiên nhiên vừa bảo vệ môi trường sống cho con người và vật nuôi.
Theo đánh giá của Ban chỉ đạo chương trình MTQG xây dựng NTM tỉnh Nghệ An, để đẩy nhanh hơn nữa tiến độ thực hiện các mục tiêu xây dựng NTM mà tỉnh đặt ra cho các địa phương trong thời gian tới, Nghệ An giữ nguyên tắc không chạy theo thành tích, làm đến đâu chắc đến đó.
Do đó việc đánh giá một cách chính xác hiệu quả của từng mô hình để đề ra phương án và quy mô nhân rộng ra sao để vừa đảm bảo được nhu cầu thị trường nhằm tiêu thụ tốt sản phẩm cho người nông dân. Những mô hình thất bại cũng phải tìm ra nguyên nhân vì sao để khắc phục, những mô hình không phù hợp thì kiên quyết loại trừ.