Tưới tiết kiệm cho cây chè (26/04/2016)

Tưới tiết kiệm cho cây chè, giảm chi phí, tăng lợi nhuận

Hà Nội có trên 3.200ha chè được trồng ở một số xã trung du, miền núi của các huyện Ba Vì, Sóc Sơn, Quốc Oai, Chương Mỹ. Việc cung cấp nước cho cây chè chủ yếu dựa vào phương pháp tưới thủ công hoặc phụ thuộc vào thiên nhiên dẫn đến năng suất, chất lượng chè chưa cao.

Để cung cấp nước tưới cho cây chè một cách khoa học, đáp ứng được nhu cầu về nước tưới phù hợp cho từng giai đoạn phát triển nhằm nâng cao năng suất, chất lượng và hiệu quả kinh tế, Trung tâm Phát triển cây trồng Hà Nội xin giới thiệu kỹ thuật tưới nước tiết kiệm cho vùng đồi gò.

Công nghệ tưới nước tiết kiệm là phương pháp sử dụng thiết bị tiên tiến tưới nước theo nhu cầu của cây trồng kịp thời và hiệu quả nhất. Phương pháp tưới hiệu quả cho cây chè vùng đồi gò Hà Nội là phương pháp tưới phun mưa, có ưu điểm: Chủ động tưới nước phù hợp nhu cầu của cây chè, khắc phục được khó khăn việc tưới nước cho cây chè vùng đồi gò khi không thể áp dụng biện pháp tưới nước mặt thông thường, dễ dàng tự động hóa từng phần hoặc toàn phần hệ thống tưới. Có tác dụng cải tạo tiểu khí hậu chè vùng đồi gò, tiết kiệm công lao động, nâng cao chất lượng chè, tăng số lứa hái, tăng sản lượng chè đặc biệt là chè vụ thu đông có giá trị cao.

Cấu tạo của hệ thống tưới thường có 4 bộ phận chính:

- Công trình đầu mối: Gồm máy bơm hút nước từ hồ, ao, giếng đào hoặc bể chứa; máy bơm thường dùng là máy ly tâm có áp lực bơm trung bình, lưu lượng nước từ 4 - 9 m3/giờ.

- Các thiết bị xử lý và điều khiển: Gồm van kiểm tra, van điều chỉnh áp lực và lưu lượng nước bảo vệ an toàn đường ống; Thiết bị lọc sạch nước có thể là một tấm lưới hay ống lọc có đường kính tùy theo yêu cầu của thiết bị tưới.

- Đường ống áp lực: Gồm đường ống chính và đường ống nhánh các cấp; vật liệu làm ống có thể là thép, nhựa PVC, PE…

- Thiết bị tưới: Gồm các vòi phun mưa tự quay có lưu lượng 500 - 1.000 lít/h, bán kính phun 5 - 8 m. Cây chè được trồng theo hàng, mỗi hàng cách nhau từ 1,2 - 1,3m, nên bố trí vòi tưới đặt cách nhau 10m x 10m. Tổng số vòi tưới từ 100 - 120 vòi/ha.

Chế độ tưới của cây chè được chia làm hai giai đoạn

- Thời kỳ kiến thiết cơ bản: Chè từ 1 - 2 năm tuổi; tưới từ 1 - 2 lần/tháng, mức nước tưới mỗi lần 75 - 85 m3/ha, thời gian tưới 80 - 120 phút. Tổng mức tưới từ 1.600 - 1.800 m3/ha/năm. Chè 3 năm tuổi tưới từ 1 - 2 lần/tháng, mức nước tưới mỗi lần 100 m3/ha, thời gian tưới 120 - 150 phút. Tổng mức tưới từ 1.900 - 2.200 m3/ha/năm.

- Thời kỳ kinh doanh (cây chè 4 năm tuổi trở lên): Tập trung tưới chủ yếu vào tháng 1 đến tháng 5 và tháng 9 đến tháng 1 năm sau, tưới từ 1 - 2 lần/tháng, mức nước tưới 100 - 120 m3/ha/lần, thời gian tưới từ 120 - 150 phút. Tổng mức tưới từ 1.600 - 1.900 m3/ha/năm.

Điều chỉnh lịch tưới: Tùy vào điều kiện thời tiết, lượng mưa phân bố các tháng trong năm mà ta quyết định số lần tưới. Khi lượng mưa nhỏ hơn 10mm thì tưới bình thường. Khi lượng mưa từ 10 - 20mm thì giảm 50% lượng nước tưới tức là giảm một nửa thời gian tưới. Khi lượng mưa lớn hơn 20mm thì không tưới.

Theo quan trắc lượng mưa trung bình những năm gần đây tại thành phố Hà Nội chúng tôi khuyến cáo chế độ tưới hợp lý cho chè như sau:

Thời gian tưới và số lần tưới trong năm:Thời gian tưới và số lần tưới trong năm:

* Số liệu khí tượng thủy văn trung bình 10 năm trong Niên giám Hà Nội 2013.

Với vốn đầu tư hệ thống tưới phun mưa cấp hạt thô cho 1 ha chè hiện nay khoảng 40 - 60 triệu đồng. Cây chè thời kỳ kinh doanh trong điều kiện không được tưới cho năng suất từ chè khô đạt trung bình 1.400 kg/ha/năm, trong điều kiện có tưới năng suất trung bình đạt 1.800 kg, với giá bán là 135.000 đồng/kg chè khô thì phần giá trị gia tăng cũng đạt 30 - 35 triệu đồng/ha.

Như vậy, chỉ sau 2 năm có thể thu hồi được vốn đầu tư ban đầu, hiệu quả của việc áp dụng công nghệ tưới tiết kiệm, khoa học cho cây chè khá rõ, giúp nâng cao hiệu quả kinh tế, giữ vững diện tích trồng chè, phủ xanh đất trống, đồi núi trọc, cải tạo môi trường cảnh quan, du lịch sinh thái trên địa bàn thành phố Hà Nội.