Xây dựng tiêu chuẩn gạo thơm Việt Nam (26/10/2016)

"Chọn mặt gửi vàng" 4 giống lúa thơm

Qua khảo sát thực tế tại 24 doanh nghiệp xuất khẩu gạo của 8 tỉnh ĐBSCL, ngoài giống Jasmine 85, Nàng hoa 9 có sản lượng xuất khẩu lớn, giống lúa ST20 tuy diện tích và sản lượng còn hạn chế nhưng hiện được khách hàng ưa chuộng (gạo có mùi thơm, hạt gạo dài, trong và thon mảnh).

Giống lúa Thơm RVT được lựa chọn để xây dựng thương hiệu gạo thơm Việt Nam

Do đó, Cục Chế biến nông lâm thủy sản và Nghề muối (Bộ NN- PTNT) đã khảo sát, lấy mẫu phân tích chất lượng gạo của 3 giống lúa thơm là: Jasmine, Nàng hoa 9 và ST20 để đưa vào dự thảo tiêu chuẩn gạo thơm.

Các giống lúa Jasmine và Thơm RVT đều có nguồn gốc từ nước ngoài (Mỹ và Trung Quốc). Nhưng đến nay, các giống này đã được thuần hóa phù hợp với khí hậu và thổ nhưỡng của Việt Nam.

Theo thống kê của Hiệp hội Lương thực Việt Nam, trong những năm gần đây sản lượng xuất khẩu gạo chất lượng cao đã vượt trên 50% tổng sản lượng gạo xuất khẩu của Việt Nam.

Trong đó các giống lúa thơm này đã chiếm tới một nửa. Giống Jasmine là giống lúa thơm xuất khẩu chủ lực của Việt Nam. Bộ NN-PTNT, Hiệp hội Lương thực VN đang có chương trình phục tráng giống lúa này.

Việt Nam có một số giống lúa thơm đặc sản, chất lượng cao như tám xoan Hải hậu, tám Điện Biên, Nàng thơm Chợ Đào,... nhưng hiện nay diện tích trồng rất ít hoặc điều kiện sản xuất thay đổi, không còn giữ được chất lượng vốn có của giống và cũng không đủ số lượng để đưa vào nhóm lúa thơm làm thương hiệu gạo Việt Nam.

Làm bài bản, chắc chắn

Theo PGS.TS Bùi Bá Bổng, nguyên Thứ trưởng Bộ NN- PTNT, chuyên gia cao cấp FAO thì chúng ta nên học tập kinh nghiệm của Thái Lan và Ấn Độ. Nhà nước (Bộ NN-PTNT) cần sớm ban hành tiêu chuẩn quốc gia gạo thơm Việt Nam (Vietnam Aromatic Rice) ứng dụng cho nhóm giống lúa thơm xuất khẩu hiện nay và sẽ được bổ sung các giống mới trong tương lai.

Đồng thời ban hành nhãn chứng nhận "Vietnam Aromatic Rice" để cấp cho doanh nghiệp xuất khẩu gạo thơm đáp ứng được tiêu chuẩn.

Sự xuất hiện của nhãn chứng nhận gạo thơm Việt Nam trên nhãn thương hiệu gạo của doanh nghiệp sẽ hình thành “thương hiệu quốc gia”.

Trước mắt, Việt Nam cần thực hiện các biện pháp như chọn thuần các giống hiện có như Jasmine 85, VD20, nhóm ST để sản xuất hạt giống nguyên chủng, sử dụng hạt giống xác nhận trong sản xuất.

Đồng thời áp dụng các tiến bộ trong canh tác (VietGAP cho lúa thơm), cải tiến công nghệ sau thu hoạch, tồn trữ, chế biến và đảm bảo sự trung thực về chất lượng trong thương mại, đặc biệt tránh đẩy nhanh số lượng bằng pha trộn hoặc mở rộng diện tích ở địa bàn không phù hợp...

Việc lựa chọn một số giống lúa đang được sản xuất phổ biến, có sản lượng và chất lượng cao (có nguồn gốc từ nước ngoài là chúng ta tiếp thu những tiến bộ của thế giới).

Mặt khác, theo Cục Sở hữu trí tuệ (Bộ Khoa học và Công nghệ) các giống lúa Jasmine cũng như Thơm RVT sau này đăng ký bảo hộ sở hữu trí tuệ trong nước cũng như quốc tế đều không có vướng mắc gì về mặt pháp lý.

Trong Quyết định số 706/QĐ-TTg ngày 21/5/2015 của Thủ tướng Chính phủ phê duyệt Đề án Phát triển thương hiệu gạo Việt Nam đến năm 2020, tầm nhìn đến năm 2030 cũng đã xác định “Ưu tiên lựa chọn 03 giống đặc sản tại ĐBSCL để hỗ trợ xây dựng, phát triển thành thương hiệu vùng, địa phương hướng tới trở thành thương hiệu quốc gia bao gồm: giống Jasmine, giống lúa thơm và giống nếp đặc sản”.