Ông Nguyễn Xuân Dương.
Việc đẩy mạnh các giải pháp thay thế, không phải bây giờ do có dịch tả lợn Châu Phi nên mới đặt ra, mà đã đặt vấn đề từ nhiều năm trước. Nhưng vì tập quán chăn nuôi, thói quen tiêu dùng, làm cho việc thực hiện diễn ra chậm.
Cơ cấu chăn nuôi hiện tại của Việt Nam cần phải được thay đổi như thế nào, thưa ông?
Cơ cấu chăn nuôi của Việt Nam đang rất mất cân đối. Ở các nước phát triển, trong cơ cấu chăn nuôi, lợn chỉ chiếm 20 - 25%, gia cầm chiếm 40% và gia súc ăn cỏ từ 30 - 35%. Còn ở ta, lợn chiếm tới 65 - 70%, gia cầm chiếm 20 - 25%, gia súc ăn cỏ chỉ chiếm 6 - 8%. Rõ ràng, đây không phải là cơ cấu thông minh và hợp lý.
Bởi về sinh học, vòng đời của gà là ngắn nhất (42 ngày), chi phí tăng trọng rẻ nhất (1,5 - 1,6kg thức ăn cho 1kg tăng trọng). Trong khi đó, lợn nuôi tới 6 tháng, chi phí cho 1kg tăng trọng lên tới 2,5kg thức ăn. Chưa kể áp lực về môi trường trong chăn nuôi lợn là rất lớn.
Từ sự mất cân đối nói trên, cộng với áp lực của dịch tả lợn Châu Phi, chúng ta cần phải thay đổi cơ cấu chăn nuôi ngay trong năm 2019 và trong nhiều năm tới. Theo đó, sẽ phải điều chỉnh mức tăng trưởng của chăn nuôi gia cầm, gia súc ăn cỏ.
Năm ngoái chúng ta tăng trưởng 6%, đạt 1,15 triệu tấn thịt gia cầm, năm nay phải đưa lên 8 - 9% và đạt trên 1,3 triệu tấn. Trứng năm ngoái tăng 9% đạt trên 11,8 tỷ quả, năm nay đặt mục tiêu đạt 12,7 - 12,8 tỷ quả. Trâu bò năm 2018 tăng 4% và đạt 420 ngàn tấn. Năm nay đặt mục tiêu tăng 6% và đạt 450 ngàn tấn trâu bò.
Cơ sở nào để đẩy mạnh chăn nuôi gia cầm và gia súc ăn cỏ nhằm giảm bớt vai trò của con lợn, thưa ông?
Với gia cầm, dịch bệnh hiện đã kiểm soát được. Chúng ta lại đã có sẵn nguồn giống tốt và các quy trình, công nghệ chăn nuôi hiện đại, năng lực sản xuất gia cầm hiện đã khá mạnh. Chỉ cần phải làm tốt hơn về thị trường cho các sản phẩm gia cầm, trong đó ưu tiên hàng đầu là tiếp tục đẩy mạnh xuất khẩu. Ngày càng đang có thêm những công ty lớn bắt tay tham gia xuất khẩu thịt gia cầm. Nếu xuất khẩu ngày càng gia tăng thì sẽ đẩy mạnh được sản xuất gia cầm trong nước.
Với gia súc ăn cỏ, không gian thị trường trong nước về thịt đỏ và sữa đang rất rộng. Sản lượng thịt gia súc ăn cỏ chưa đáp ứng được tiêu dùng trong nước.
Chúng ta hoàn toàn có thể phát triển tốt đàn gia súc ăn cỏ.
Mỗi năm, nước ta vẫn đang chi gần 1 tỷ USD nhập khẩu sữa nguyên liệu để chế biến đáp ứng cho tiêu dùng trong nước và xuất khẩu. Vừa rồi Việt Nam đã ký Nghị định thư với Trung Quốc về xuất khẩu sữa sang nước này. Đây là thị trường rất lớn về tiêu thụ sữa.
Vấn đề đặt ra là Việt Nam có phát triển được gia súc ăn cỏ hay không? Trước đây, nhiều chuyên gia chăn nuôi cho rằng Việt Nam khó phát triển chăn nuôi gia súc ăn cỏ vì không có cánh đồng, không có khí hậu mát mẻ.
Nhưng với những công nghệ mới về giống, chuồng trại, dinh dưỡng…, bản đồ về chăn nuôi gia súc ăn cỏ đã được thay đổi một cách rõ rệt trong những năm qua. Chẳng hạn, ở Nghệ An, gió Lào nóng như vậy mà TH True Milk vẫn nuôi được hàng chục ngàn con bò sữa với năng suất hơn 8 tấn/chu kỳ, cao nhất Việt Nam và cao hơn so với tất cả các nước trong khu vực.
Công ty CP Giống và Thức ăn chăn nuôi T&T 159 đang nuôi 2.000 con bò thịt ở Hòa Bình. Đây là một mô hình rất tốt vì hoàn toàn sử dụng phụ phẩm. Toàn bộ rơm của Hòa Bình và Hà Nội, trước kia đốt gây ô nhiễm môi trường, giờ được tận dụng hết để nuôi bò.
Thậm chí có lúc lúa xấu, lúa giá rẻ, người ta cắt luôn tới tận gốc đưa về trang trại bò. Phần trên cây lúa làm thức ăn cho bò. Phần dưới không ăn được, chuyển thành đệm lót sinh học để xử lý môi trường, sau đó làm phân vi sinh cho cây trồng. Có những lúc doanh thu từ phân ngang với doanh thu từ thịt bò.
Nước ta, riêng về sản xuất lúa, mỗi năm đã có khoảng 45 triệu tấn rơm, ngoài ra còn một khối lượng lớn các phụ phẩm, phế phẩm trồng trọt khác, là nguồn thức ăn khá dồi dào cho trâu bò.
Như vậy, với những công nghệ mới về giống, chuồng trại, dinh dưỡng…, chúng ta hoàn toàn có thể phát triển tốt đàn gia súc ăn cỏ.
Xin cảm ơn ông!