Vùng nuôi cá trên lòng hồ Hòa Bình.
Nói đến sông Đà, hay cụ thể là cá sông Đà, không ít người nghĩ ngay đến những con ‘thủy quái’ to nặng như người, từng được nhắc đến nhiều trên truyền thông. Không những to, hiếm mà những con cá này còn có chất lượng thịt cao, trở thành đặc sản được nhiều người săn đón.
Nhưng đó là chuyện trước đây, bây giờ ở Hòa Bình, cá lăng, cá trắm nặng vài chục cân được nuôi rộng rãi, phục vụ nhu cầu của người tiêu dùng khắp miền Bắc. Không những vậy, nhiều gia đình ở đây còn đầu tư, nâng cấp quy trình chăn nuôi để sản phẩm cá đạt tiêu chuẩn VietGAP và sớm trở thành các sản phẩm OCOP của tỉnh.
Trong 10 năm thực hiện Chương trình mục tiêu Quốc gia xây dựng nông thôn mới giai đoạn 2010 - 2020, Hòa Bình rất chú trọng phát triển nuôi cá lồng vùng hồ Hòa Bình, đến nay có 4.250 lồng nuôi cá trên hồ Hòa Bình, tăng 3.580 lồng so với năm 2013. Trong đó, cá lăng và cá rô phi sông Đà là 2 sản phẩm OCOP nổi bật của tỉnh.
Trong các đơn vị nuôi cá, Hải Đăng là một trong những công ty đạt tiêu chuẩn VietGAP, sở hữu số lượng lồng lớn trên lòng hồ tại xã Thái Thịnh, thành phố Hòa Bình, khu vực ngay trước đập thủy điện Hòa Bình. Phó Giám đốc Nguyễn Văn Toản cho biết, hiện nay công ty có 170 lồng riêng và 80 lồng tham gia chuỗi liên kết với người dân.
Mặc dù đang nuôi hơn 10 giống cá nhưng các loại đem lại giá trị kinh tế cao thường là lăng vàng, lăng đen và trắm đen. Ngoài ra, các loại cá cũng được thị trường ưa chuộng gồm có lăng đuôi đỏ, chép, chép giòn, trắm giòn, rô phi… Với các lồng tham gia liên kết với người dân địa phương thì chỉ tập trung nuôi cá lăng.
Cá trắm đen hàng chục cân trong lồng nuôi trên hồ Hòa Bình.
Với 7 nhân lực, công ty mua giống cá từ Viện Nghiên cứu Nuôi trồng Thủy sản I, nuôi và chăm sóc trong nhiều năm mới đạt được kích thước tiêu chuẩn để thu hoạch. Cán bộ kỹ thuật của Hải Đăng cho biết, nuôi trắm phải 3-4 năm đến khi thu hoạch từ 15-20kg, còn với lăng vàng thì từ 2,5-3 năm hay lăng đen là từ 2-2,5 năm, cá lăng khi thu hoạch có trọng lượng khoảng 5-6 kg.
Đến mùa thu hoạch, công ty sẽ đưa xe tải lên phà ra tận lồng để thu cá, sau đó chuyển đi các nhà hàng và chuỗi cung ứng thực phẩm sạch về cá đặc sản ở các tỉnh miền Bắc.
Hiện nay, với 170 lồng nuôi, mỗi năm công ty thu được 330 tấn cá các loại, còn nếu tính thêm số lồng liên kết với các hộ dân, tổng lượng cá phải lên đến gần 500 tấn/năm.
Trong quá trình nuôi cá trên sông Đà, tốn kém nhất vẫn là thức ăn, ví dụ như 170 lồng cá của công ty Hải Đăng, mỗi tháng ăn hết khoảng 1 tỷ đồng. Trong đó có những loại thức ăn đặc biệt như đậu tằm Canada, dành cho các loại chép giòn và trắm giòn, ngoài ra, thức ăn chính của cá vẫn là cám và các loại tép có sẵn ở địa phương.
Anh Nguyễn Văn Toản, Phó GĐ Công ty Hải Đăng.
Nguy cơ lớn nhất đối với nuôi cá lồng hiện nay vẫn là thiên tai. Khi nước thay đổi cá sẽ bị yếu, dễ nhiễm bệnh hay những lúc xảy ra mưa lũ, dòng chảy mạnh lên thì sẽ gây ra nguy cơ vỡ lồng, đứt lưới làm cá lọt ra ngoài gây thất thoát.
Mặc dù nuôi ở dòng nước lặng, ít nguy cơ lây nhiễm lẫn nhau giữa các đơn vị nhưng để đề phòng thì các cán bộ kỹ thuật của công ty phải thường xuyên theo dõi, kiểm tra nước.
Bên cạnh đó một số giải pháp phòng bệnh cũng được triển khai như cho cá ăn tỏi định kỳ để tăng sức đề kháng hay sử dụng hệ thống máy sục để tăng hàm lượng oxy trong những thời điểm nước thay đổi.